Thuốc kháng sinh là thuốc có nguồn gốc từ thiên nhiên hoặc được tổng hợp trong điều kiện nhân tạo có tác dụng tiêu diệt hoặc ức chế sự phát triển của vi sinh vật (cả có hại và có lợi). Việc sử dụng kháng sinh trong nuôi tôm không tiêu diệt được vi rút gây bệnh như đốm trắng, hội chứng Taura, bệnh đầu vàng, v.v. Bài viết này hãy cùng Biogency tìm hiểu chi tiết về vai trò, tác hại và cách sử dụng kháng sinh hiệu quả trong ao nuôi tôm nhé!
Vai trò của kháng sinh trong nuôi tôm
Kháng sinh gồm 2 loại:
- Nhóm tiêu diệt vi khuẩn có hại
- Nhóm ức chế hoặc kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh.
Để sử dụng kháng sinh hiệu quả, an toàn và tránh tác hại, người chăn nuôi cần hiểu rõ tác dụng của chúng:
Kháng sinh tác động lên quá trình tế bào: Thuốc kháng sinh có khả năng ức chế tổng hợp thành tế bào vi khuẩn, chẳng hạn như thuốc thuộc nhóm β-lactam, glycopeptides (vancomycin), polymyxin (Brazil). Ngoài ra, các loại kháng sinh có tác dụng ức chế chức năng của màng tế bào và màng sinh chất như kháng sinh polymyxin (colistin), gentamicin, amphotericin.
Kháng sinh tác động lên hệ không tế bào: chúng có khả năng ức chế và phá vỡ quá trình sinh tổng hợp protein của vi khuẩn ở cấp độ ribosom, dẫn đến sự tổng hợp của vi khuẩn và do đó làm biến dạng các protein không cần đến sự tăng sinh của tế bào vi khuẩn. Và nó cũng ức chế tổng hợp phần nhân của tế bào (tổng hợp axit nucleic, bao gồm DNA và RNA trong nhân và nguyên sinh chất).
Sự nguy hiểm của việc lạm dụng kháng sinh
Người nuôi nên coi kháng sinh là biện pháp cấp bách cuối cùng để điều trị bệnh cho tôm. Việc lạm dụng kháng sinh mà không có kiến thức chuyên môn có thể dẫn đến những hậu quả sau:
+ Vi khuẩn kháng lại thuốc kháng sinh làm cho việc điều trị không hiệu quả.
+ Ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của người sử dụng.
+ Thuốc kháng sinh có thể tiêu diệt các vi khuẩn tự nhiên có lợi trong ruột tôm và ao nuôi, tạo ra sự mất cân bằng sinh thái hoặc gây hại cho các sinh vật tự nhiên.
+ Việc bán và xuất khẩu các sản phẩm tôm có chứa dư lượng kháng sinh sẽ bị cấm ở nhiều nơi.
Lý do tại sao thuốc kháng sinh lại ức chế sự phát triển của vi sinh vật
Vi sinh vật trong ao nuôi bị kháng thuốc kháng sinh xảy ra khi người chăn nuôi sử dụng liều lượng kháng sinh không hiệu quả, nguyên nhân là do:
+ Bộ gen của một số vi sinh vật có đặc tính ức chế với kháng sinh.
+ Thuốc kháng sinh không hiệu quả vì chúng không thể xâm nhập vào màng tế bào của một số vi khuẩn có lợi.
+ Một số vi sinh gây đột biến thuốc kháng sinh, khiến chúng mất một phần hoặc toàn bộ độ hoạt tính.
+ Các vi sinh vật làm thay đổi quá trình trao đổi chất của chúng khi bị kháng sinh ức chế, khiến chúng tăng khả năng đề kháng với loại kháng sinh đó.
+ Ngoài ra vi sinh vật còn có khả năng tự bài tiết chất kháng sinh ra khỏi tế bào của chúng.
Cách sử dụng kháng sinh trong nuôi tôm hiệu quả
Trong một số trường hợp cần dùng kháng sinh để điều trị bệnh, bà con cần lưu ý những điểm sau:
- Chỉ những loại thuốc kháng sinh được nhà nước phê duyệt mới được sử dụng trong nuôi trồng thủy sản. Một số nhóm kháng sinh được phép sử dụng cho mục đích nuôi trồng thủy sản, bao gồm: Tetracycline (như oxytetracycline): giúp ức chế vi khuẩn Gram dương và Gram âm; quinolon (như sarafloxacin): giúp tiêu diệt hoặc ức chế vi khuẩn Lamella dương tính; macrolid (chẳng hạn như erythromycin): có thể dùng kết hợp với tetracyclin và rifampicin; sulfamid: dùng kết hợp với trimethoprim hoặc trimethoprim.
- Thuốc kháng sinh chỉ được phép dùng để điều trị bệnh, không được dùng để phòng bệnh hoặc thúc đẩy tăng trưởng.
- Sử dụng kháng sinh theo nguyên tắc: đúng loại, đúng bệnh, đúng phương pháp, đúng liều lượng, đúng lúc và đủ thời gian.
- Người nuôi không được sử dụng kháng sinh trước khi đánh bắt tôm trước 14 ngày.
- Bắt đầu dùng kháng sinh liều đủ cao để tiêu diệt hoặc ức chế vi khuẩn gây bệnh, không dùng liều thấp, sau đó tăng dần lên, điều này sẽ khiến vi sinh rất dễ kháng thuốc.
- Khi mua thuốc kháng sinh, chú ý kiểm tra đầy đủ các thành phần của thuốc, trên bao bì có đầy đủ thông tin như tên thuốc, thành phần, hướng dẫn sử dụng, ngày sản xuất, hạn sử dụng, số lô và nơi xuất xứ của thuốc.
- Trong quá trình sử dụng cần kết hợp với các giải pháp khác như sử dụng men vi sinh MICROBE-LIFT để cải thiện điều kiện môi trường, bổ sung dinh dưỡng cho tôm, sử dụng vắc xin phòng bệnh, bổ sung khoáng chất,…
____________________________
Thuốc kháng sinh là nguyên liệu thô đắt tiền có thể gây hậu quả bất lợi nếu sử dụng không đúng cách. Người chăn nuôi cần hiểu rõ bản chất, cơ chế tác dụng, tác hại của thuốc kháng sinh để sử dụng hợp lý, an toàn. Hãy nhớ, kháng sinh nên là biện pháp cuối cùng để điều trị bệnh, người nuôi cần quan tâm hơn đến việc quản lý chất lượng nước và cải thiện sức khỏe tôm, sử dụng men vi sinh MICROBE-LIFT thường xuyên, đúng cách, an toàn, tiết kiệm và hiệu quả. Ngoài ra để được tư vấn thêm về việc sử dụng men vi sinh trong xử lý nước ao nuôi tômi, xin hãy liên hệ với Biogency ngay hôm nay qua Hotline: 0909 538 514