Xử lý bùn sau khi xử lý nước thải là một khâu vô cùng quan trọng trong việc bảo vệ môi trường. Số lượng, thành phần và tính chất lý hóa của bùn phụ thuộc vào loại nước thải ban đầu và phương pháp xử lý nước thải.
1/ Bùn thải là gì?
Bùn thải là một phần của sản phẩm cuối cùng của quá trình xử lý nước thải. Tuy nhiên, việc xử lý bùn sau xử lý nước thải còn nhiều khó khăn và phức tạp. Vì hầu hết các kim loại nặng đều lắng đọng trong bùn.
Là một hợp chất hữu cơ hoặc vô cơ mà thành phần hỗn hợp chứa nhiều tạp chất, có mùi khó chịu, cần phải xử lý. Giảm thiểu, loại bỏ, cách ly các yếu tố có hại thông qua công nghệ, giải pháp kỹ thuật đảm bảo yêu cầu về bảo vệ môi trường.
2/ Tính chất của bùn cặn
Bùn thải từ bể lắng đợt một
Do các chất hữu cơ trong bùn chưa bị phân hủy nên được gọi là bùn tươi. Bùn bể lắng thứ cấp là bùn hoạt tính dạng bông. Do quá trình xử lý sinh học nên các chất hữu cơ trong bã đã được phân hủy một phần.
Loại bùn này cần trải qua quá trình xử lý trước khi được thu gom
Bùn thải do hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt tạo ra chứa nhiều chất hữu cơ, chứa nhiều vi khuẩn, trong đó có vi khuẩn gây bệnh, độ ẩm cao. Sử dụng bùn tươi làm phân bón là bất lợi và khó vận chuyển.
Loại bùn này có mùi rất khó chịu nhưng không độc. Độ chua được khử bằng cách bón thêm vôi bột, khử mùi chế phẩm sinh học để chuyển hóa thành phân hữu cơ tổng hợp, có thể dùng để sản xuất phân hữu cơ.
Nếu kết quả phân tích chứng minh không có chất thải nguy hại trong bùn thì bùn được xử lý tương tự như các loại bùn khác.
Bùn thải từ hệ thống xử lý nước thải công nghiệp
Chứa hàm lượng cao các kim loại nặng như Cu, Cr, As, Ni, Cd… Bùn thải từ hệ thống xử lý nước thải đặc biệt là hóa chất vô cơ và hữu cơ, xử lý tẩy trắng, rửa bề mặt, phủ bề mặt, xử lý kim loại, vật liệu khác.
Bùn này phải được xử lý ngay trước khi thải ra môi trường tự nhiên và phải được thu gom và xử lý theo Quy định 36/2015 / TT-BTNMT Quốc gia về xử lý bùn thải nguy hại về quản lý chất thải nguy hại.
Bùn thải từ các hoạt động sản xuất trong các khu công nghiệp
Các khu chế xuất hầu hết là đa ngành nghề, bùn thải từ hệ thống xử lý nước thải tập trung có thành phần phức tạp, nhiều thành phần độc hại, nhiều thông số, nhiều thành phần độc hại, khó kiểm soát. Khí thải của các khu công nghiệp trên nếu không có biện pháp kiểm soát thích hợp sẽ tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường.
Bùn thải này cũng được thu gom và xử lý theo quy định về xử lý bùn thải nguy hại do nhà nước ban hành tại THÔNG TƯ 36/2015/TT-BTNMT VỀ QUẢN LÝ CHẤT THẢI NGUY HẠI.
3/ Cách xử lý bùn cặn sau quá trình xử lý nước thải
Quá trình xử lý bùn cặn giúp ổn định bùn trong hệ thống và loại bỏ các chất hữu cơ dễ gây thối rữa. Sau đó bùn khô được tạo ra để dễ vận chuyển và sử dụng cho các mục đích khác nhau. Sau đây là quy trình xử lý hiệu quả bùn cặn phổ biến:
a) Tách nước sơ bộ
Quá trình tách nước nhằm giảm độ ẩm của bùn, thường sử dụng phương pháp lọc chân không và làm khô bởi sân cát. Để chuẩn bị cho quá trình này, quá trình điều hòa bùn thường được thực hiện trước khi lọc.
Giảm độ ẩm của bùn, ổn định giai đoạn xử lý tiếp theo và giảm công việc xây dựng. Cũng như tiết kiệm hóa chất sử dụng trong quá trình. Tuy nhiên, nếu hàm lượng nước giảm quá nhiều sẽ hình thành bùn khô, khó ổn định các điều kiện quá trình xử lý của hệ thống.
b) Quá trình ổn định bùn
Đây là quá trình phân hủy sinh hóa các chất hữu cơ trong bùn xảy ra trong điều kiện kỵ khí hoặc hiếu khí.
Quá trình ổn định bùn nhằm phân hủy các chất hữu cơ dễ phân hủy thành CO2, CH4, H2O. Giảm các vấn đề về mùi hoặc loại bỏ sự thối rữa của bùn. Quá trình này còn có tác dụng giảm số lượng vi khuẩn gây bệnh và giảm thể tích bùn. Quá trình ổn định bùn có thể được thực hiện bằng các phương pháp hóa học, nhiệt học hoặc sinh học.
c) Quy trình tiền xử lý bùn
Hai phương pháp tiền xử lý bùn như sau:
- Tiền xử lý bùn bằng hóa chất: Là quá trình kết tụ các hạt phân tán dạng keo mịn. Hình thành các bông cặn lớn làm gián đoạn và thay đổi các mô hình liên kết của nước.
- Thay đổi cấu trúc: Các chất cặn và khả năng giải phóng nước của chúng. Hóa chất thường dùng là: vôi sống, vitriol sắt, FeCl3, vitriol nhôm, các loại polyme khác.
- Xử lý sơ bộ bùn không qua xử lý hóa chất: gia nhiệt, lắng cặn, đông tụ điện hóa, phơi nắng, v.v
__________________________
Trên đây là một số phương pháp xử lý bùn cặn sau quá trình xử lý nước thải được sử dụng phổ biến nhất hiện nay. Quá trình xử lý đều tuân thủ quy định về thải bỏ chất Nguy hiểm. Hy vọng bài viết này sẽ giúp ích cho công việc vận hành . Ngoài ra, để được tư vấn chi tiết hơn về các phương pháp xử lý nước thải bằng công nghệ sinh học, xin hãy liên hệ ngay với Biogency theo Hotline: 0909 538 514
