Sau quá trình xử lý nước thải, để đạt tiêu chuẩn xả thải, hệ thống còn có thể tách ra một sản phẩm phụ khác là bùn thải. Thông thường, bùn có đặc tính phụ thuộc nhiều vào nước thải đầu vào trong mỗi hệ thống xử lý nước thải. Trong bài viết này, hãy cùng chúng tôi điểm qua đặc điểm và phương pháp xử lý bùn cặn sau quá trình xử lý nước thải nhé!
Bùn cặn trong nước thải là gì?
Nguồn bùn trong các giai đoạn xử lý nước thải khác nhau
Bùn trong các hệ thống xử lý thường xảy ra theo một số giai đoạn, chẳng hạn như:
+ Màng lọc để giữ chất rắn lớn
+ Lắng thô (lắng cát) tách các hạt rắn thô như cát, gạch, cặn công nghiệp, v.v.
+ Lắng sơ cấp (L1) để tách cặn và váng hữu cơ
+ Các loại bể sinh học như bể Aerotank, UASB, SBR tạo ra chất rắn lơ lửng – sản phẩm của quá trình chuyển hóa hữu cơ nhờ vi sinh vật.
+ Lắng thứ cấp (L2) để tách bùn hoạt tính
Phân loại bùn cặn
Bùn thải được chia thành 3 nhóm: bùn vô cơ, bùn hữu cơ và bùn hỗn hợp (chứa các hợp chất vô cơ và hữu cơ).
Việc sử dụng bùn thải cũng là phương pháp xử lý được ưa chuộng hiện nay. Nhưng không phải tất cả bùn đều được tái sử dụng. Sử dụng bùn hoạt tính, đặc tính bùn là vi sinh vật có lợi, không chứa muối kim loại, hóa chất dư thừa và các chất độc khác, có thể tái sử dụng làm phân trộn hoặc bổ sung cho các quy trình xử lý nước thải mới sử dụng trong giai đoạn khởi động hệ thống xây dựng. Ngoài ra, một số bùn hoạt tính thực vật chứa nhiều hợp chất hữu cơ khó phân hủy và rất khó xử lý.
Về tính chất
Các đặc tính của bùn là hàm lượng chất khô (g/l hoặc %), chất hữu cơ hoặc hàm lượng tro (theo trọng lượng chất khô), thành phần nguyên tố rắn, độ nhớt, thành phần kích thước hạt lơ lửng, v.v.
– Bùn thường là dạng huyền phù khó lọc.
Bùn thải nước thải có nhiều loại công suất lọc cụ thể. Khả năng lọc riêng của bùn hoạt tính tươi nằm trong khoảng từ 72.10 ^ 10 đến 7860.10 ^ 10cm/ g. Đây là tiêu chí quyết định đến việc lựa chọn phương pháp xử lý bùn.
Trong bùn, nước tự do chiếm 60 – 65%, nước liên kết chiếm 30 – 35%. Nước tự do có thể dễ dàng tách khỏi bùn, nhưng đối với chất kết dính ẩm nước, chất keo và chất hấp thụ liên kết với nước khó tách hơn.
– Thành phần của bùn rất phức tạp
Bùn lắng chứa nhiều chất hữu cơ và chất dinh dưỡng, có thể dùng làm phân bón rất tốt. Nhưng nó chứa nhiều chất hữu cơ, dễ sinh ra mùi khó chịu, đốt cháy sẽ gây ô nhiễm không khí. Nó cũng chứa nhiều loại vi sinh vật, bao gồm cả mầm bệnh ở độ ẩm cao.
Phương pháp xử lý bùn cặn sau quá trình xử lý nước thải
Mục đích của các phương pháp xử lý bùn là giúp ổn định lượng bùn trong hệ thống, loại bỏ các chất hữu cơ dễ hỏng, tạo thuận lợi cho việc vận chuyển và các mục đích sử dụng khác tại nơi tạo ra/ thu gom bùn khô.
Tách nước sơ bộ
Quá trình tách nước nhằm làm giảm độ ẩm trong bùn, người ta thường sử dụng phương pháp lọc chân không và phơi cát để làm khô. Để chuẩn bị cho quá trình này, người ta thường thực hiện quá trình điều hòa bùn trước khi lọc.
Giảm độ ẩm bùn và ổn định công đoạn xử lý tiếp theo nhằm giảm khối lượng thi công và hạn chế sử dụng hóa chất trong quá trình xử lý. Tuy nhiên, nếu hàm lượng nước bị giảm quá nhiều, bùn khô sẽ hình thành, và điều kiện ổn định và xử lý bùn sẽ trở nên khó khăn.
Ổn định bùn
Đây là sự phân hủy sinh hóa các chất hữu cơ trong bùn xảy ra trong điều kiện kỵ khí hoặc hiếu khí.
Quá trình ổn định bùn nhằm phân hủy các chất hữu cơ dễ phân hủy thành CO2, CH4 và H2O. Giảm các vấn đề về mùi hoặc loại bỏ sự thối rữa của bùn. Quá trình còn có tác dụng giảm số lượng vi khuẩn gây bệnh và giảm thể tích bùn trong hệ thống. Quá trình ổn định bùn có thể được thực hiện bằng các phương pháp hóa học, nhiệt học hoặc sinh học.
Tiền xử lý bùn
Hai phương pháp tiền xử lý bùn như sau:
Tiền xử lý bùn hóa học: quá trình đông tụ của các chất phân tán dạng keo mịn. Hình thành các bông cặn lớn làm gián đoạn và thay đổi liên kết nước. Thay đổi cấu trúc bùn và khả năng xả bùn. Các hóa chất thường được sử dụng là: vôi sống, sắt sunfat, FeCl3, axit sunfuric và các loại polyme khác.
Xử lý sơ bộ bùn mà không cần xử lý hóa chất: gia nhiệt, lắng, đông tụ điện, làm khô, v.v.
_____________________
Bên cạnh việc xử lý nước thải đạt tiêu chuẩn thì việc xử lý bùn cặn triệt để là điều vô cùng quan trọng đối với mọi hệ thống xử lý nước thải hiện nay. Biogency hy vọng bài viết này có thể giúp bạn có thêm hiểu biết mới về đặc tính của bùn và cách xử lý sau khi xử lý nước thải. Để được tư vấn thêm về các phương pháp xử lý nước thải công nghệ sinh học, vui lòng liên hệ với các kỹ thuật viên chuyên nghiệp của Biogency, hotline: 0909 538 514
